نیازهای دمایی شب پره ی مینوز گوجه فرنگی،tuta absoluta (lep.: gelechiidae) و اثرات دز زیر کشنده ی سموم اسپینوساد و فلوبندیامید روی رشد و نموی آن

شب پره ی مینوز گوجه فرنگی، (tuta absoluta (meyrick، به عنوان یک آفت وارداتی خطرناک طی سال های اخیر در کشور مطرح شده است. لاروهای شب پره ی مینوز با تغذیه از مزوفیل برگ گوجه فرنگی موجب کاهش سطح فتوسنتزی گیاه شده و با تغذیه روی میوه موجب کاهش بازارپسندی محصول می گردد. در این تحقیق، رشد و نموی t. absoluta در دماهای ثابت 10، 15، 20، 25، 27، 30، 32 و 35 درجه ی سلسیوس و رطوبت نسبی 5±50 درصد و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و هشت ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. گیاه میزبان این آفت در تمامی آزمایش ها رقم فلات ch گیاه گوجه فرنگی در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج حاصله مدت زمان لازم برای تکمیل دوره ی زندگی از تخم تا حشره ی کامل از 37/0±55/69 روز در دمای 15 درجه ی سلسیوس تا 28/0±50/21 روز در دمای 30 درجه ی سلسیوس کاهش یافت. در دمای 30 درجه ی سلسیوس بیشترین زنده مانی پیش از بلوغ دیده شد. آماره های جدول زندگی شب پره در دماهای 15، 20، 25، 27، 30 و 32 درجه ی سلسیوس بررسی شد. کمترین و بیشترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) به ترتیب در دماهای 15 و 30 درجه ی سلسیوس، 006/0±008/0- و 008/0±092/0 (1/ روز) محاسبه شد. کمترین و بیشترین نرخ خالص تولید مثل (r0) در دماهای 15 و 30 درجه ی سلسیوس، 24/0±50/0 و 29/2±43/10 (1/ نسل) به دست آمد. افزایش دما از 15 تا 30 درجه ی سلسیوس منجر به کاهش میانگین مدت زمان یک نسل (t) از 43/0±50/85 روز به 44/0±37/25 روز گردید. کمترین و بیشترین نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) در دماهای 15 و 30 درجه ی سلسیوس و برابر با 00/0±99/0 و 00/0±09/1 (1/ روز) محاسبه شد. بر اساس مدل رگرسیون خطی ikemoto & takai بدون در نظر گرفتن دماهای 15 و 32 درجه ی سلسیوس، آستانه ی دمای پایین رشد و نمو 32/0±16/12 درجه ی سلسیوس و ثابت دمایی 63/9±54/364 روز- درجه برآورد شد. در بین مدل های غیر خطی مدل های logan 6، lactin 2 و briere 1 برازش بهتری از داده های آزمایش نشان دادند. دمای بهینه ی رشد و آستانه های دمایی پایین و بالایی رشد و نمو با استفاده از مدل briere 1 به ترتیب 39/29،11/0±05/11 و 20/0±90/34 درجه ی سلسیوس محاسبه گردید. اثر دز زیر کشنده ی دو حشره کش اسپینوساد و فلوبندیامید به ترتیب با غلظت های 5/2 و 15 پی پی ام در شرایط دمایی 25 درجه ی سلسیوس و دوره ی نوری 8 : 16 (تاریکی : روشنایی) و رطوبت نسبی 5±50 درصد سنجیده شد. حشره کش اسپینوساد با وجود کاربرد غلظت زیر کشنده، در دوره ی بیش از 72 ساعت به صورت کشنده اثر نمود. در حشره کش فلوبندیامید آماره های رشدی با تیمار شاهد اختلاف معناداری داشت. مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت از 008/0±064/0 در شاهد به 009/0±000/0 (1/ روز) در تیمار فلوبندیامید رسید. در تیمار شاهد و فلوبندیامید نرخ خالص تولید مثل به ترتیب 98/1±84/7 به 33/0±03/1 (1/ نسل) به دست آمد و همچنین این تفاوت میان تیمارها در مورد میانگین مدت زمان یک نسل به ترتیب 39/0±81/31 و 71/0± 39/37 روز دیده شد. بر اساس نتایج حاصله می توان از دز زیر کشنده ی فلوبندیامید و اسپینوساد در تلفیق با سایر روش های کنترل از جمله دشمنان طبیعی استفاده نمود.